ΔΕΠ-Υ

   Η δεπ-υ είναι ένα σύνδρομο σχετιζόμενο με διαταραχές εκτελεστικού ελέγχου οι οποίες είναι γνωστικές διαδικασίες στις οποίες συμπεριλαμβάνονται μεταγνωστικές ικανότητες, αφορώσες στο πώς της διεξαγωγής και της ολοκλήρωσης μιας εργασίας, στη δραστηριότητα της βραχυπρόθεσμης μνήμης και την αυτορρύθμιση. Η δεπ – υ προκαλεί δυσλειτουργία των προαναφερθέντων και έτσι, μεταξύ άλλων προβλήματα στη σχολική επίδοση.

   Τα παιδιά με δεπ – υ ακριβώς λόγω των ελλειμμάτων τους σε ζητήματα στρατηγικών προσχεδιασμού, οργάνωσης, διεκπεραίωσης και ολοκλήρωσης μιας εργασίας αποφεύγουν την πιο αποτελεσματική και επιλέγουν την πιο «εύκολη και γρήγορη» οδό, που όμως οδηγεί σε αδιέξοδο. Η ικανότητα ανάπτυξης του εσωτερικού μονολόγου είναι ανεπαρκής, οπότε και κατά την ανάγνωση δεν μιλούν από μέσα τους ή/και δεν «ακούν» ό, τι διαβάζουν, γεγονός που δυσχεραίνει την κατανόηση. Ούτως ή άλλως και η ακουστική πρόσληψη των πληροφοριών του περιβάλλοντός τους είναι δυσχερής.  Όχι μόνο η ικανότητα κατανόησης ενός κειμένου αλλά και εκείνη της προφορικής ή/και γραπτής αναπαραγωγής του με ακρίβεια και συνοχή είναι προβληματική, καθώς ελλείπουν δεξιότητες, όπως η κωδικοποίηση, η αυτοματοποίηση  κ. α.

   Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ, παρουσιάζουν ελλείμματα φωνολογικά τα οποία επηρεάζουν ευθέως την ικανότητα της ανάγνωσης. Ξεκινούν δηλαδή με ελλιπείς ικανότητες ως προς την ανάγνωση, καθώς η ικανότητα αναγνώρισης και χειρισμού της φωνολογίας του προφορικού λόγου είναι για τα νήπια με δεπ-υ ελλειμματική. Άλλωστε για την επίτευξη της ανάγνωσης δεν είναι προαπαιτούμενη μόνο η φωνολογική ενημερότητα και επίγνωση, αλλά και μια σειρά γνωστικών μηχανισμών, όπως είναι εκείνος της προσοχής. Η προσοχή θεωρείται, ειδικότερα, ως ένας εκ των καθοριστικών παραγόντων για μια αυτοματοποιημένη ανάγνωση. Άλλωστε, για τους περισσότερους ερευνητές τα προβλήματα στην ανάγνωση συνδέονται περισσότερο με τον Απρόσεκτο τύπο της δεπ-υ. Στον τομέα της εξεταστικής ανάγνωσης και μόνη η αδυναμία συγκέντρωσης τους καθιστά προβληματική όχι μόνο την κατανόηση του κειμένου αλλά και την αποδόμησή του, καθώς και την εκτέλεση οδηγιών και πραγμάτωση εκφωνήσεων, όταν τις ακούν ή/και όταν τις αναγιγνώσκουν. Τέλος, η συχνή συνύπαρξη της δεπ-υ με άλλες μαθησιακές ή αναπτυξιακές διαταραχές (30% συνοσηρότητα με τη δυσλεξία) καθιστά την εμπλοκή της στα προβλήματα αναγνωστικής ικανότητας πολύ ισχυρή.